Tiếng trống thu và danh sách trên màn hình LED

Lâm Trực@

Hà Nội đầu thu. Bầu trời xanh ngắt, nắng vàng như mật ong rót xuống những mái ngói xưa, gió heo may khẽ lùa qua hàng cây xà cừ. Tiếng trống khai giảng vang lên, ngân xa, rộn ràng như đánh thức ký ức của bao thế hệ học trò. Đó là thứ âm thanh đi cùng tuổi thơ, để sau này, khi trưởng thành, chỉ cần nghe tiếng trống trường thôi là lòng người lại bồi hồi.

Trong niềm vui ấy, ở một ngôi trường tiểu học ở Đống Đa, bỗng có một nốt chênh khiến dư luận xôn xao. Trên màn hình LED sáng rực, danh sách những học sinh có hoàn cảnh khó khăn được trình chiếu trước toàn thể học trò, phụ huynh và khách mời. Với người lớn, đó là minh bạch. Nhưng trong mắt trẻ thơ, sự minh bạch ấy đôi khi trở thành gánh nặng.

Có em nở nụ cười gượng gạo, có em khẽ cúi mặt, vai nhỏ run lên một thoáng. Những chi tiết về gia cảnh, vốn dĩ nên giữ lại trong sự riêng tư, bỗng hiện ra giữa đám đông. Món quà lẽ ra chỉ là niềm vui, giờ lại gợi một nỗi ngượng ngùng. Người lớn vỗ tay, nhưng trong ánh mắt trẻ nhỏ đã loáng thoáng một làn sương ngại ngần.

Sau đó, nhà trường đã xin lỗi, thừa nhận đó là một sơ suất đáng tiếc. Lời xin lỗi chân thành cho thấy thầy cô không hề vô tâm, chỉ vì mong minh bạch mà lỡ làm tổn thương sự nhạy cảm của trẻ. Nhưng sự việc cũng nhắc chúng ta rằng, trẻ con dễ tổn thương hơn ta tưởng. Ở lứa tuổi ấy, một ánh nhìn, một câu bâng quơ cũng có thể in thành nỗi buồn âm thầm, như một vết xước nhỏ mà lá non phải mang theo.

Người Hà Nội xưa vẫn trọng sự tinh tế. Giúp đỡ người khó khăn là việc nghĩa, nhưng cái nghĩa đẹp hơn cả nằm ở cách trao. “Của cho không bằng cách cho” – lời dạy của cha ông vẫn còn nguyên giá trị. Một món quà nếu được trao lặng lẽ sẽ nâng đỡ lòng tự trọng, còn nếu kèm sự phô bày, đôi khi lại hóa vô tình.

Nhớ về những mùa khai giảng cũ, ta bỗng thấy giản dị mới chính là vẻ đẹp. Sân trường lát gạch cũ, hàng ghế gỗ nhỏ, áo sơ mi trắng còn thơm mùi vải hồ, tiếng cười ríu rít trong nắng sớm. Thầy cô mặc áo dài giản dị, chậm rãi dắt học trò vào lớp. Không có ánh đèn sân khấu, nhưng ký ức ấy lấp lánh trong trẻo, theo suốt đời người.

Hà Nội những ngày này đã dậy hương cốm mới, lá sấu vàng rơi đầy vỉa hè. Trong vẻ đẹp ấy, người ta chỉ mong mỗi mùa khai giảng sẽ mãi là kỷ niệm trong lành, để trẻ thơ bước vào năm học mới với nụ cười hồn nhiên, với niềm tin được yêu thương và tôn trọng.

Một ngày khai giảng đẹp không cần gì nhiều. Chỉ cần tiếng trống trường rộn rã, tiếng hát trẻ thơ vang xa, và ánh mắt thầy cô tràn đầy dịu dàng. Chỉ bấy nhiêu thôi cũng đủ để Hà Nội giữ lại cho mình một mùa thu không vết xước trong ký ức con trẻ.