Hai hôm nay thấy anh em râm ran phản đối chuyện Hà Nội ban hành Kế hoạch số 200, trong đó có nội dung phát triển mạng lưới thông tin cơ sở hiện đại cấp xã, thành phố phấn đấu đến năm 2025: 100% xã, phường, thị trấn có hệ thống truyền thanh hoạt động đến thôn, tổ dân phố, khu dân cư.Lý do anh em phản đối rất ất ơ. Nào là loa phường có cách đây 50-60 năm chỉ cần thiết trong kháng chiến chống Mỹ hay chống lũ lụt; nào là bây giờ là thời đại 4.0, ai cũng có điện thoại thông minh, nhà nào cũng có tivi, sắp tới có 5G, 6G; nào là ai cũng có Facebook, Zalo…; và rồi, loa phường đã hoàn thành sứ mệnh của nó, nếu khôi phục sẽ tốn kém tiền bạc, lãng phí nhân lực, gây ô nhiễm tiếng ồn…
Không chỉ anh em phản đối, mà câu chuyện này BBC, RFA và VOA… cũng đã nhảy vào la liếm.
Vì còn cần phải “nghiên cứu nghiêm túc” nên chưa bao giờ loa phường ở Hà Nội bị khai tử mà để đến hôm qua báo chí giật tít là “Khôi phục”. Trong suốt thời gian qua, đặc biệt là thời gian có dịch Covid-19, loa phường đã chứng tỏ sức mạnh của nó mà các phương tiện hiện đại không thể đáp ứng. Cái này thì khỏi chứng minh vì đã có hàng trăm bài báo tôn vinh chiếc loa phường.
Các anh chị đang nhầm lẫn. Cái lý lẽ, 5G, 6G hay 4.0 là công nghệ chứ không phải phương tiện. Cái này tôi sẽ phân tích ở bài sau.
Trở lại vấn đề, không phải cái gì có cách đây 50-60 năm hay lâu hơn thì đều phải bỏ, chỉ vì bây giờ có công nghệ mới 4.0 hay 5G, 6G.
Người ta không bỏ bởi nó vẫn có giá trị đối với đời sống con người và người ta chỉ cải tiến nó theo hướng ngày càng hiện đại, văn minh. Chiếc loa phường cũng thế, có cách đây vài chục năm, nhưng hiện vẫn còn giá trị sử dụng. Cho đến tận hôm nay, không chỉ ở Việt Nam mà ngay cả các nước tiên tiến, văn minh trên thế giới như Nhật, Mỹ, Nga… người ta vẫn sử dụng loa phường như một phương thức thông tin để bảo vệ người dân. Và cũng như xe đạp, ô tô, hay máy bay, chiếc loa phường sẽ được cải tiến để theo kịp sự phát triển của khoa học công nghệ.
Loa phường là một kênh thông tin nhanh, chính xác và gần gũi trong tuyên truyền các chủ trương, chính sách và pháp luật của đảng, nhà nước và có giá trị đặc biệt trong phòng chống dịch bệnh, phòng chống thiên tai và cứu nạn cứu hộ, nói môm na là các tình huống khẩn cấp.
Hãy tưởng tượng, khi hỏa hoạn, hay bắt cóc con tin xảy ra tại các khu chợ, các chung cư, nơi tập trung đông người mà thiếu các chỉ dẫn thoát nạn tức thời của cơ quan chức năng từ chiếc loa phường thì điều gì xảy ra?
Hỏi tức đã trả lời.
Gọi là cưỡng bức vì có thể anh không muốn những vẫn phải nghe vì nhiều người khác muốn nghe.
Gọi là tự chọn vì anh không muốn nghe thì có thể làm việc khác mà không cần chú ý vào đó.
4.Điện thoại thông minh, laptop.. có thay thế được loa phường không?
Điện thoại, máy tính cá nhân,… chỉ mang tính cá nhân mà thiếu tính cộng đồng. Thông tin trên mạng thì nhiều nhưng nó lại được khai thác theo sở thích thị hiếu. Có người chỉ quan tâm đến thời sự, chiến sự ở đâu đó; có người thì quan tâm tới thời trang, showbiz, nhưng có người lại chỉ quan tâm đến các sự kiện nóng để bán hàng…. Và cuối cùng thì dù có mạng internet, nhưng không phải ai cũng tiếp cận được thông tin cần thiết liên quan tới chính cuộc sống của người dân, như chính sách mới, các quy định mới của pháp luật hay các chỉ dẫn có lợi cho người dân…
Ngay cả bây giờ, khi mà các phương tiện truyền thông hiện tại phát triển mạnh: Phát thanh, truyền hình, báo in, báo điện tử, mạng xã hội… thì loa phường, xã vẫn có vai trò, có chỗ đứng riêng của nó. Vấn đề là chúng ta sử dụng nó như thế nào cho hợp lý và hiệu quả.
Về nội dung: Loa phường không phải phương tiện để phát ca nhạc, do đó không nên đưa ca nhạc vào chương trình. Chỉ nên tuyên truyền chủ trương, chính sách, pháp luật của đảng, nhà nước (trừ các trường hợp khẩn cấp) hoặc thông báo các thông tin từ chính quyền để người dân nắm được. Các nội dung này phải được chọn lọc, biên tập lại cho ngắn gọn, súc tích, đủ ý chứ không thể đọc nguyên văn bản với đầy đủ các căn cứ số má…
Về thời gian, mỗi bản tin chỉ nên kéo dài 15 phút trừ trường hợp khẩn cấp. Mỗi tuần chỉ nên phát từ 3 đến 5 ngày, mỗi ngày chỉ nên phát 1 đến 2 lần vào các thời điểm không ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân.

Tin cùng chuyên mục:
Một cái chết được dàn dựng và sự sụp đổ của những ảo tưởng
Phản biện không thể đứng trên giả định
Khi quyền lực bị bẻ cong bởi lợi ích cá nhân
Quyền diễn giải lịch sử và rủi ro chính sách văn hóa qua trường hợp Nỗi buồn chiến tranh của Bảo Ninh