Hài kịch ở quảng trường

Lâm Trực@

Người ta phá cái “Hàm cá mập”, dựng tạm lên một ngôi nhà. Thế là cả thiên hạ bỗng dưng trở thành… chuyên gia kiến trúc! Ngôi nhà chưa kịp sơn phết, dân tình đã nhảy dựng như bị ai giẫm đuôi.

Người nọ bĩu môi: “Trông như quán nước ven đường”. Kẻ kia gào to: “Lãnh đạo thành phố hết thuốc chữa!”. Lại có vị lịch thiệp hơn, bèn chụp ảnh, ghép nhạc, tung lên mạng cho hàng nghìn người vỗ tay cười cợt. Quả là một hội diễn tạp kỹ rẻ tiền, diễn viên thì đông, mà kịch bản thì cũ mèm.

Trong khi ấy, chính quyền thủng thẳng nhắc đi nhắc lại: “Đây mới chỉ là giai đoạn một. Giai đoạn hai sẽ có tháp sáng, có tầng hầm, có chỉnh trang…”. Nhưng thử hỏi, giữa chợ ồn ào, mấy ai nghe nổi một câu nói tỉnh táo? Người ta thích ầm ĩ cơ. Thích chỉ trích cơ. Thích ném đá cho hả dạ, như thể chê cái nhà cũng đồng nghĩa với chê được cả thiên hạ.

Kỳ lạ thay, dân tình ta có một đặc sản: chửi thuê, chửi mướn. Ngày xưa, con đường Phạm Văn Đồng xây dựng, ai nấy cũng gào lên như cha chết. Thế rồi, khi đường thành hình, cây xanh trải dài, xe cộ bon bon, cũng chính cái miệng ấy lại cười hớn hở, khen như chưa từng chửi. Thật đúng là những nghệ sĩ tài ba, vừa chửi vừa khen, vừa ném đá vừa vỗ tay, không hề mâu thuẫn!

Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục hôm nay mới chỉ phác thảo. Nhưng nó đã đủ để phơi ra cái tật xấu của đám đông: hấp tấp, hợm hĩnh, khoái lên mặt. Họ tưởng mình sắc sảo lắm, hóa ra chỉ như đứa trẻ con đòi ăn xôi nóng, vừa thổi vừa kêu bỏng.

Hai năm nữa, khi tháp sáng rực rỡ, quảng trường rộng mở, không biết chừng chính những người hăng máu chửi hôm nay lại chen chúc nhau chụp ảnh, viết những câu “thủ đô ngàn năm văn hiến đẹp tuyệt vời!”. Và lúc ấy, cả thành phố sẽ lại được chứng kiến một màn kịch mới: màn kịch lật mặt nhanh hơn lật bánh tráng.

Quả thật, chuyện cái quảng trường chẳng có gì đáng nói. Đáng nói chính là cái trò đời: cái đám đông thích đóng vai thông thái, nhưng rốt cuộc lại chỉ làm cho xã hội thêm ồn ào, nhố nhăng. Và chính sự nhố nhăng ấy mới là bi kịch lớn nhất của thời hiện đại.